Hoe en wanneer gebruik ik het EU-Handvest voor de Grondrechten? Heeft het een meerwaarde ten opzichte van het EVRM? Wanneer moet ik het ene of juist het andere grondrechteninstrument gebruiken? Wat voegt het toe aan het EU-Werkingsverdrag en aan de EU-wetgeving? In deze cursus worden deze en vele andere vragen over het EU-Grondrechtenhandvest beantwoord. Dit is relevant, omdat de grondrechten van de Europese Unie (EU) een steeds grotere rol spelen en kunnen opduiken in vrijwel alle rechtsgebieden. Het Handvest (bindend sinds 1 december 2009) bevat een breed scala aan grondrechten; in totaal staan er vijftig grondrechtenbepalingen in. Ten opzichte van internationale mensenrechtenverdragen, zoals het EVRM, en de Grondwet kunnen de EU-grondrechten aanvullende bescherming bieden. Het EU-Grondrechtenhandvest is, anders dan het EVRM en de Grondwet, echter niet altijd van toepassing. Bovendien heeft het EU-Grondrechtenhandvest een aantal bijzonderheden ten opzichte van het EVRM en andere grondrechtenbepalingen. Zo bevat het een eenvormige beperkingsclausule en beschermt het tot op zekere hoogte ook sociale en typische EU-grondrechten.

Deze cursus geeft je handvatten om met het EU-Grondrechtenhandvest te werken: je raakt vertrouwd met het systeem van grondrechten in de Europese Unie en hun toepassing in het Nederlandse rechtssysteem.

Janneke Gerards is Staatsraad bij de Afdeling advisering van de Raad van State en is als hoogleraar fundamentele rechten in Europa verbonden aan het Montaigne Centrum voor Rechtsstaat en Rechtspleging van de Universiteit Utrecht. Haar onderzoek richt zich op Europese en nationale grondrechten en rechterlijke argumentatie. De onderlinge verhouding tussen het EVRM, het EU-Grondrechtenhandvest en nationale grondrechten speelt een belangrijke rol in haar onderzoek. Janneke Gerards is lid van de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen. Daarnaast is zij substituut-lid van de Venetië Commissie van de Raad van Europa en redactievoorzitter van EHRC Updates (www.ehrc-updates.nl) – een portal waarop tweewekelijks samenvattingen van en annotaties bij Europese grondrechtenuitspraken worden gepubliceerd (inclusief van het Hof van Justitie van de EU). Meer informatie is te vinden op www.uu.nl/medewerkers/jhgerards.

 

---

Resultaat

Na afloop van de cursus;

• heb je kennis van en inzicht in het systeem van grondrechtenbescherming in de Europese Unie;
• begrijp je de onderlinge verhouding tussen de EU-grondrechten en de grondrechten zoals ze worden beschermd door de Grondwet, het EVRM en andere grondrechtenbronnen;
• weet je op welke nationale en EU-overheidshandelingen de EU-grondrechten van toepassing zijn;
• kun je werken met de beperkingssystematiek van het EU-Grondrechtenhandvest;
• kun je deze kennis toepassen in je werk als wetgevings- of overheidsjurist.

---

Programma en dagdelen

Donderdag 2 april 2026

09:30 - 16:30